Kadry i Płace 5 stycznia 2024
Najważniejsze zmiany w prawie pracy 2024
Jakie zmiany w prawie pracy czekają nas w kolejnym roku? W 2023 r. każdy z nas zaobserwował sporo zmian w prawie pracy. Okazuje się, że i kolejny – 2024 rok będzie rokiem zmian z zakresu prawa pracy oraz prawa podatkowego. Warto mieć na uwadze, że zmiany przepisów prawa pracy to nie tylko nowe prawa pracowników. Dotkną one również pracodawców. Jedną z ważnych zmian jest wzrost płacy minimalnej, a co z tym idzie – zwiększenie świadczeń pracy dotyczących dodatków za pracę w godzinach nocnych czy kwoty wolne od potrąceń. Jaki będzie koszt zatrudnienia pracownika? Jakie dni wolne od pracy przysługują pracownikom w nowym roku? Jak zmienią się uprawnienia pracownicze?
SPIS TREŚCI
- Zmiana minimalnego wynagrodzenia za pracę i stawki godzinowej
- Wyższe świadczenia dla pracowników
- Nowe przepisy BHP
- Wyższe kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia
- Zmiany w emeryturach pomostowych
- Pracownicy szczególnie chronieni
- Szczególna ochrona pracownika – ochrona pracownika przed wypowiedzeniem
- Zwolnienie z kosztów sądowych dla pracowników
- Zmiany w prawie pracy a praca zdalna
- Konsekwencje pracodawcy
Zmiana minimalnego wynagrodzenia za pracę i stawki godzinowej
Dwukrotny wzrost płacy minimalnej
Jak w ciągu roku zmienią się wysokości wynagrodzenia pracownika? 14 września 2023 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie dotyczące wysokości minimalnego wynagrodzenia. Zmieniła się również stawka godzinowa.
Zgodnie z rozporządzeniem, od stycznia wynagrodzenie minimalne wzrośnie dwukrotnie:
- od 01.01.2024 r do 30.06.2024r. – minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4242 zł brutto
- od 01.07.2024 r do 31.12.2024 r. – minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4300 zł brutto
Ważne! Podwyżka minimalnego wynagrodzenia za wykonywaną pracę wiąże się z koniecznością sporządzenia aneksu do umów pracowników, których pensja będzie niższa niż płaca minimalna.
Stawka godzinowa 2024 r.
Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrosną stawki godzinowe dla określonych umów cywilnoprawnych:
- od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku minimalna stawka godzinowa wyniesie 27,70 zł
- od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku minimalna stawka godzinowa wyniesie 28,10 zł.
Wyższe świadczenia dla pracowników
Zmiana wysokości wynagrodzenia pracownika powoduje również zmiany w wysokości innych świadczeń dla pracowników. Wzrost płacy minimalnej powoduje wzrost wysokości:
- odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy w ramach zwolnienia grupowego, której wysokość będzie wynosić od stycznia 63 630 zł, zaś od lipca 64 500 zł.
- odszkodowania dla pracownika, wobec którego stosowany był mobbing lub odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, którego wysokość nie może być niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia
- dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych, gdzie pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia
- dodatek za pracę w porze nocnej – od stycznia do kwietnia będzie wynosił 5,05 zł, od maja do czerwca – 5,30 zł; Za lipiec i październik – 4,67 zł; Za sierpień i wrzesień – 5,12 zł; Za listopad – 5,66 zł, Za grudzień – 5,38 zł
- podstawa wymiaru zasiłku chorobowego – wylicza się ją w ten sposób, że od kwoty minimalnego wynagrodzenia odejmuje się składki na ubezpieczenia społeczne pokrywane przez pracownika. To oznacza, że od 1 stycznia 2024 roku będzie ona wynosiła 3 660,42 zł, zaś od lipca 3 710,47 zł.
Zobacz też: Nadgodziny – ile są płatne?
Nowe przepisy BHP
17 listopada weszło w życie Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 18 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 2023 r., poz. 2367). Oznacza to, że pracodawca ma pół roku na zastosowanie przepisów w swojej firmie. To przepisy, które mówią między innymi o:
- nowej definicji miejsca pracy
- obowiązku zapewnienia monitora stacjonarnego lub podstawki pod laptopa pracownikom pracującym przy komputerze
- dofinansowaniu okularów korekcyjnych LUB szkieł kontaktowych, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wskażą potrzebę ich noszenia u pracownika.
Pracodawca na wdrożenie nowych przepisów prawa pracy ma czas do 17 maja 2024 r.
- Jakie są koszty oraz kluczowe aspekty obsługi kadrowo-płacowej?
- Umowa zlecenie dla studenta
- Limit umów na czas określony
- Urlop na połowę dnia – czy pracodawca może mi go udzielić?
- Średnia krajowa – ile wynosi średnia krajowa w Polsce?
Dofinansowanie szkieł kontaktowych
Do roku 2024 pracownicy mogli starać się o dofinansowanie tylko i wyłącznie do okularów korekcyjnych. Z początkiem nowego roku nastąpiła nowelizacja na korzyść pracownika, który ma prawo starać się od swojego pracodawcy uzyskać dopłatę do szkieł kontaktowych. Jeżeli pracownik korzysta z komputera lub laptopa przynajmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy – jego stanowisko pracy wymaga wyposażenia w monitor stacjonarny lub podstawkę. Pozwoli to zapewnić ustawienie ekranu tak, by górna krawędź monitora znajdowała się na wysokości oczu pracownika.
Wyższe kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia
Kwoty wolne od potrąceń są powiązane w płacą minimalną. Jeśli minimalne wynagrodzenie wzrośnie zmienią się także te kwoty i będą wynosiły:
- dla potrąceń niealimentacyjnych – 3221,98 zł
- dla zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi – 2416,49 zł
- dla kar pieniężnych – 2899,78 zł.
Zapisz się do newslettera!
Zmiany w emeryturach pomostowych
Od stycznia 2024 zmienią się także przepisy odnośnie pracy w szczególnych warunkach – a dokładniej otrzymaniu emerytury pomostowej. Zgodnie z nowymi przepisami o świadczenie z tytułu emerytury pomostowej od 1 stycznia 2024 r. będą mogły ubiegać się osoby, które wykonywały pracę w trudnych warunkach po 1 stycznia 1999 roku.
Pracownicy szczególnie chronieni
Kolejną ważną zmianą, jaką wprowadzono do kodeksu postępowania cywilnego jest zmiana dotycząca pracowników podlegających szczególnej ochronie. W świetle prawa takimi pracownikami są:
- osobo w wieku przedemerytalnym
- działacze związkowi
- kobiety w ciąży
- pracownicy na zwolnieniu lekarskim
- pracownicy na urlopie wypoczynkowym
- pracownicy na urlopie macierzyńskim.
Jeśli pracodawca zdecyduje się wypowiedzieć stosunek pracy pracownikowi chronionemu, a ten z kolei złoży pozew o uznanie rozwiązania umowy za bezskuteczne lub pozew o przywrócenie do pracy, sąd będzie zobowiązany nałożyć na pracodawcę obowiązek kontynuowania zatrudnienia tego pracownika na każdym etapie postępowania.
Głównym celem wprowadzenia tej zmiany jest zapobieganie sytuacjom, w których pracownik był bezpodstawnie zwalniany. Wprowadzenie nowych przepisów ma na celu ochronić takich pracowników. Jest to zmiana o ogromnych konsekwencjach, ponieważ pracownik, ubiegający się o tzw. zabezpieczenie, nie musi udowadniać swoich roszczeń. To oznacza, że pracodawcy muszą być gotowi na możliwość przywrócenia zwolnionego pracownika do pracy nawet bez wcześniejszego orzeczenia sądowego.
Szczególna ochrona pracownika – ochrona pracownika przed wypowiedzeniem
W roku 2024 możemy spodziewać się wzrostu liczby sporów sądowych związanych z kwestiami prawa pracy. W przypadkach, gdzie sąd uzna wypowiedzenie umowy o pracę za nieważne lub przywróci pracownika do pracy, istnieje tendencja do nakładania na pracodawcę obowiązku kontynuowania zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania, na podstawie wniosku ze strony pracownika. Co więcej, przy rozstrzyganiu roszczeń pracowniczych w ramach prawa pracy, sąd może automatycznie nadać wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w zakresie nieprzekraczającym pełnego wynagrodzenia pracownika za jeden miesiąc od chwili wydania wyroku.
Chcesz mieć najważniejsze terminy kadrowo-płacowe zawsze pod ręką ? Pobierz nasz planner na 2024r.
Zwolnienie z kosztów sądowych dla pracowników
Obszar spraw pracowniczych przyniesie wiele zmian głównie na korzyść pracownika. Niezależnie, jaka jest wartość sporu z pracodawcą – pracownik jest zwolniony z opłaty od pozwu, pod warunkiem że powództwo dotyczy prawa pracy. Zwolnienie od opłaty dotyczy:
- pism
- pozwów
- wniosków o wszczęcie postępowania nieprocesowego.
Warto pamiętać, że zmiany dotyczą tylko jednego wyjątku! Pracownik będzie zobowiązany do zapłaty opłaty sądowej w przypadku apelacji, jeśli wartość przedmiotu będzie wyższa niż 50 000 zł.
Zmiany w prawie pracy a praca zdalna
Od 2023 roku w kodeksie pracy zostały wprowadzone przepisy dotyczące pracy zdalnej. Zmiany, jakie zostały wprowadzone w rozporządzeniu odnośnie wyposażenia zakładów pracy (w szczególności stanowisk pracy) nie do końca precyzują, czy przepisy te dotyczą również pracowników pracy zdalnej. Nie wiadomo, czy pracodawca jest zobowiązany dostarczyć takiej osobie stacjonarny monitor ekranowy. Niemniej jednak, powinien on poinformować pracownika o zmianach jakie zaszły w obszarze stanowiska pracy i poprosić go o wypełnienie oświadczenia, iż miejsce jego pracy zdalnej spełnia określone wymagania BHP, zwłaszcza jeśli pracownik korzysta ze swojego prywatnego sprzętu.
Konsekwencje pracodawcy
Rok 2024 pod kątem zmian przepisów kodeksu pracy nie będzie łatwy ani dla pracowników, ani dla pracodawców. W związku ze zmianami kodeksu pracy, nowe regulacje prawne, wciąż rosnące wymogi, większe pensje – powodują, że pracodawca będzie oczekiwał od swoich pracowników nie tylko większej elastyczności, ale również dostosowania się do nowej, biznesowej rzeczywistości. Rekordowy wzrost pensji minimalnej powoduje, że koszty pracy oraz koszty utrzymania pracownika pójdą w górę, co nie jest dobrą informacją dla pracodawcy. Kwota brutto, którą widać na umowie o pracę to nie jedyna kwota, którą pracodawca jest zobowiązany zapłacić. Całkowity koszt zatrudnienia pracownika wyniesie ok. 5200 zł brutto. Wraz ze wzrostem minimalnej zwiększą się też inne świadczenia, chociażby dodatek za pracę w porze nocnej czy podstawa wymiaru zasiłku chorobowego.
Przewiduje się, że w 2024 roku nasili się zjawisko presji płacowej. W wielu firmach (a w szczególności sektor MSP) pojawią się sytuacje, gdzie osoby dopiero wchodzące na rynek pracy będą zarabiać podobnie do swoich bardziej doświadczonych kolegów. Ze spłaszczaniem wynagrodzeń można spotkać się już praktycznie w każdym sektorze gospodarki.