Pozostałe 27 lutego 2024

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych to środki finansowe, gromadzone przez pracodawcę w celu zapewnienia wsparcia socjalnego dla potrzebujących pracowników. Z funduszu mogą korzystać nie tylko pracownicy firmy, ale również ich rodziny, emeryci, czy renciści. Czym jest ZFŚS oraz kto ma prawo korzystania ze świadczeń socjalnych? Co się dzieje z niewykorzystanym funduszem socjalnym? Kto może korzystać z funduszu?

SPIS TREŚCI


Czym jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?

Co to jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych? Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych reguluje ustawa o funduszu z dnia 4 marca 1994 r. (Dz.U.1994 Nr 43 poz. 163.). ZFŚS to fundusz, który ma na celu wspierać sytuację życiową pracowników i nieść pomoc materialną. Kto ma obowiązek tworzenia?

Jak działa zakładowy fundusz świadczeń socjalnych?

ZFŚS powstał w oparciu o przepisy prawne zawarte w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Ustawa ta dokładnie reguluje zasady tworzenia funduszu oraz przyznawania środków. Większości osobom fundusz kojarzy się z paczkami świątecznymi dla dzieci. Środki zgromadzone w funduszu są przeznaczone na finansowanie działalności socjalnej prowadzonej na rzecz:

  • wypoczynku, np. dofinansowanie urlopu,
  • działalności kulturalno-oświatowej,
  • działalności sportowej,
  • opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach i w innej formie,
  • pomocy materialnej lub finansowej,
  • cele mieszkaniowe.

Środki pochodzą głównie z zebranych wpłat (obowiązkowych). Ich wysokość jest określona przepisami i zależy od liczby zatrudnionych pracowników oraz od wyników finansowych przedsiębiorstwa. Fundusz może być także zasilany przez inne źródła, np. przez dochody z działalności socjalnej, darowizny czy dotacje.

Czy jest obowiązkowy?

Obowiązek tworzenia funduszu socjalnego spoczywa na wszystkich pracodawców z jednostki budżetowej i jednostki samorządowej (bez względu na liczbę pracowników zatrudnionych) oraz tych, którzy mają co najmniej 50 etatowych pracowników na dzień 1 stycznia danego roku. Finansowanie funduszu pochodzi z odpisów, których wysokość jest precyzyjnie ustalona, zapewniając stabilne wsparcie dla pracowników.


Kto musi utworzyć Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?

Kto musi utworzyć ZFŚS? Kto ma obowiązek utworzyć fundusz? Zgodnie z ustawą tworzą go pracodawcy, którzy zatrudniają (każdego roku na dzień 1 stycznia) minimum 50 pracowników przeliczając na pełny etat. W przypadku, gdy liczba zatrudnionych wynosi co najmniej 20, ale mniej niż 50 pracowników na pełny etat, konieczny jest wniosek ze strony zakładowej organizacji związkowej w celu utworzenia funduszu. Natomiast dla pracodawców prowadzących działalność w jednostkach budżetowych lub samorządowych zakładach budżetowych obowiązek ten istnieje niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników.

Chcesz mieć najważniejsze terminy kadrowo-płacowe zawsze pod ręką ? Pobierz nasz planner na 2024r.


Jak ustalić regulamin ZFŚS?

Regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych ustala pracodawca razem z zakładową organizacją związkową lub reprezentatywnymi zakładowymi organizacjami związkowymi, z których każda zrzesza co najmniej 5% pracowników zatrudnionych w danym przedsiębiorstwie. Jeśli związki zawodowe w ciągu 30 dni nie przedstawią wspólnego stanowiska, to pracodawca treść regulaminu określa sam. Podstawą prawną jest w tym przypadku art. 8 ustawy o ZFŚS zgodnie z którym, jeśli w danym przedsiębiorstwie nie ma zakładowych organizacji związkowych to regulamin ustalany jest przez pracownika, którego wybrały inne osoby zatrudnione, aby reprezentował ich interesy.


Odpis na fundusz, Ile wynosi odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?

Każdego roku podstawowa kwota na ZFŚS jest ustalana w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych pracowników. Aby to obliczyć istnieją 3 różne metody, gdyż ustawa o ZFŚS nie wskazuje jednej jedynej drogi. W rezultacie pracodawca musi zestawić przewidywane zatrudnienie z rzeczywistym i dostosować odpisy na fundusz pod koniec roku kalendarzowego. Jaka jest wysokość odpisu podstawowego na fundusz?

Od 1 lipca 2023 roku podstawowa kwota odpisów na ZFŚS uległa zmianie, wzrastając z 4434,58 zł do 5104,90 zł. Podstawą naliczenia odpisów na ZFŚS w I półroczu 2023 roku było przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w II półroczu 2019 roku. W II półroczu 2023 roku – przeciętne wynagrodzenie miesięczne w II półroczu 2021 roku. 

Można by rzec, że pracodawca wpłaca odpisy na konto ZFŚS w systemie ratalnym. Zgodnie z artykułem 6 ustępem 2 ustawy o ZFŚS, odpisy należy przekazać na konto funduszu do 30 września danego roku kalendarzowego, przy czym co najmniej 75% wartości odpisów powinno być przelane do 31 maja. Pracodawcy, którzy ustalili i przekazali odpisy na ZFŚS na podstawie podstawowej kwoty obowiązującej w pierwszym półroczu 2023 roku, muszą uwzględnić zaktualizowaną podstawę i przekazać drugą ratę odpisów w wyższej wysokości.


Kto otrzymuje świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych?

Kto może skorzystać z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych? Osoby uprawnione do świadczeń socjalnych to:

  • pracownicy zakładu pracy oraz ich rodziny,
  • emeryci
  • renciści (czyli po prostu byli pracownicy z rodzinami)
  • inne osoby, które dostały możliwość korzystania ze świadczeń w regulaminie funduszu od pracodawcy.

Chcesz mieć najważniejsze terminy kadrowo-płacowe zawsze pod ręką ? Pobierz nasz planner na 2024r.

Oprócz wyżej wymienionych osób grono beneficjentów może zostać poszerzone o:

  • osoby samozatrudnione
  • osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych (umowa zlecenie, umowa o dzieło)
  • pracownicy, z którymi pracodawca zawarł umowę o wykonywanie pracy nakładczej, tzw. chałupnicy
  • pracownicy młodociani, z którymi zakład zawarł umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z ZFŚS uzależnia się od sytuacji życiowej, sytuacji rodzinnej i sytuacji materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.

Pracodawca musi sprawiedliwie podzielić środki między pracowników, biorąc pod uwagę ich sytuację materialną. Informacja o zasadach administrowania środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Nie wolno jednak równo wypłacać pieniędzy wszystkim pracownikom. Dodatkowo, zabronione jest uzależnianie przydziału środków od rodzaju umowy, wymiaru etatu, stażu pracy czy oceny jakości wykonywanej pracy. Konkretne zasady dotyczące rozdysponowania funduszu socjalnego powinny być określone w wewnętrznym regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Wszystko bowiem zależy od spełnienia kryteriów socjalnych.

Pozbądź się kłopotów związanych z zatrudnianiem!

Na co można przeznaczyć środki z funduszu socjalnego?

W przepisach ustawy o ZFŚS nie została zawarta żadna lista rzeczy lub aktywności, na które można przeznaczać środki finansowe pochodzące z funduszu socjalnego. W praktyce jednak pieniądze z funduszu przeznacza się na:

  • dofinansowanie wypoczynku pracownika (tzw. wczasy pod gruszą) lub jego dzieci
  • zakup paczek żywnościowych dla rodzin pracowników oraz paczek z okazji świąt
  • zapomogi dla pracowników dotkniętych przewlekłą chorobą lub poważnym zdarzeniem losowym
  • zapomogi dla pracowników, którzy muszą zaopiekować się niepełnosprawnym dzieckiem, samotnie wychowują dzieci albo mają rodzinę wielodzietną
  • dofinansowanie świadczeń o charakterze sportowo-rekreacyjnym lub kulturalno-oświatowym
  • dofinansowanie lub tworzenie przyzakładowych żłobków, przedszkoli, klubów dziecięcych lub innych form wychowania przedszkolnego.

Przeczytaj, jakie są termin płatności składek ZUS i nie pomiń żadnego terminu!

Na co nie można przeznaczyć pieniędzy z funduszu świadczeń socjalnych zakładowy?

Środków z funduszu nie można przeznaczyć na:

  • premie i nagrody pracowników
  • szkolenia firmowe
  • imprezy pracownicze
  • stołówkę firmową
  • dofinansowanie dojazdów do pracy
  • prywatną opiekę medyczną
  • zakup środków trwałych
  • wynagrodzenia pracowników obsługujących fundusz socjalny.

Sprawdź, jak negocjować wynagrodzenie!


Rodzaje świadczeń socjalnych 2024

Z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą być finansowane :

  • różne formy wypoczynku dla pracowników i ich dzieci,
  • działalność kulturalno-oświatową (np. zakup biletów na koncerty, do kina, teatru,),
  • działalność sportowo-rekreacyjną (np. karnety na basen, siłownię),
  • opieka nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowaną przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach,
  • pomoc pomoc materialno-rzeczowa lub pomoc finansowa (np. zapomogi, pomoc w razie zdarzeń losowych, bony towarowe, paczki dla dzieci),
  • zwrotna lub bezzwrotna pomoc na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Skontaktuj się z ekspertem!

Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.

Specjalista ds.kadr i płac