Księgowość 28 lutego 2024

Podatek od darowizny. Nowe progi podatkowe i kwoty wolne od podatku.

Darowizna w przypadku najbliższej rodziny jest zwolniona z dodatkowych opłat. O tym na pewno wie większość osób. Jednak nie każdy jest świadomy, że są przypadki, by zwolnienie zaistniało należy wypełnić pewne formalności w Urzędzie Skarbowym. Ponadto kwota wolna od podatku zależy także od grupy podatkowej, do jakiej należy darczyńca. Jakie warunki musi spełnić przekazana darowizna, by darczyńca mógł ją odliczyć? Co to jest darowizna pieniężna? Co to jest podatek od darowizny? Jakie zeznanie podatkowe złożyć w urzędzie skarbowym? Kiedy musisz zapłacić podatek od darowizny? Gdzie zapłacić podatek od darowizny? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.

podatek od darowizny

SPIS TREŚCI

Czym jest podatek od darowizny?

Zgodnie z obowiązującym prawem darowizna to przekazanie pieniędzy lub przeniesienie praw (do domu, mieszkania, rzeczy) na rzecz innej osoby. Wynika to z art. 888 kodeksu cywilnego. Inaczej mówiąc, “darowizna jest zobowiązaniem darczyńcy “na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku”. Darowizna to świadczenie, które ma charakter nieodpłatny.

Podatek od darowizny jest pobierany na podstawy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Otrzymanie darowizny to obowiązek podatkowy względem fiskusa. Płacą go te osoby, które weszły w jej posiadanie na podstawie umowy spisanej z darczyńcą. Jej celem jest zabezpieczenie obu stron, co jednocześnie jest podstawą do zapłacenia opłaty.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Wartość otrzymanej darowizny podlega opodatkowaniu.

W momencie nabycia darowizny obowiązek podatkowy powstaje podczas:

  • złożenia przez darczyńcę oświadczenia w postaci aktu notarialnego,
  • przekazania darowizny obdarowanemu w razie zawarcia umowy bez zachowania formy aktu notarialnego.

Kiedy osoba otrzyma darowiznę i jej nie zgłosi w celu opodatkowania lub zwolnienia od podatku, a otrzymanie tego daru zostanie potwierdzone pisemnie, obowiązek podatkowy powstanie w momencie sporządzenia tego pisma. Jeżeli nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje w momencie, gdy podatnik przed organem podatkowym odwołuje się do faktu nabycia.

Darowizna, podobnie jak każda inna umowa wymaga złożenia zgodnych świadczeń przez 2 strony umowy. Zgodnie z kodeksem cywilnym oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w firmie aktu notarialnego. Jeśli umowa darowizny była zawarta bez tej formy jest nadal ważna, pod warunkiem, że przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Co ważne, jeśli umowa darowizny jest zawarta u notariusza, to u notariusza się płaci podatek lub może on zwolnić osobę obdarowaną od podatku. Umowy darowizny nieruchomości (działki, mieszkania albo garażu) – trzeba dokonać w postaci aktu notarialnego.

Zapisz się do newslettera!

Kiedy płacimy podatek od darowizny?

Kiedy należy zapłacić podatek od darowizny? Umowa darowizny (bez względu na jej formę) jest opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn. W momencie otrzymania darowizny obdarowany powinien obliczyć należny podatek. Następnie musi udać się do urzędu skarbowego i złożyć zeznanie podatkowe o nabyciu praw majątkowych, czy nabyciu rzeczy. Obowiązek złożenia zeznania w Urzędzie Skarbowym nie oznacza jednocześnie obowiązku zapłaty podatku. Obowiązek zgłoszenia darowizny ciąży na obdarowanym w czasie miesiąca od dnia otrzymania darowizny.

Nie trzeba składać zeznań podatkowych, jeśli darowizną są przedmioty, które nie podlegają opodatkowaniu lub wartość przekazanej darowizny nie przekracza ustalonej kwoty zwolnionej od podatku. Jeżeli umowa darowizny zostanie zawarta w postaci aktu notarialnego, obdarowany nie musi samodzielnie zgłaszać tego do urzędu skarbowego, ponieważ notariusz obliczy i pobierze należny podatek, a następnie odprowadzi go w naszym imieniu.

Musisz obniżyć podatek i nie wiesz jak to zrobić? Koniecznie przeczytaj, co zrobić by zyskać ulgi podatkowe Jak obniżyć podatek

W przypadku dokonania darowizny, konieczne będzie zapłacenie podatku od spadków i darowizn jedynie wtedy, gdy przekroczy on ustaloną kwotę wolną od podatku. Jeśli przedmiotem darowizny są samochody lub udziały we współwłasności, których wartość darowizny przekracza te określone kwoty dla odpowiednich grup, będą podlegały opodatkowaniu i będą musiały zostać zgłoszone jako darowizna.

Podatek od darowizny 2024- kiedy zapłacimy?


Zasady opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z nią osoby, które nabywają tytułem darowizny własność rzeczy lub praw majątkowych mają obowiązek uiszczenia podatku od spadków i darowizn. Istotne znaczenie ma moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu w drodze darowizny. Wszystko zależy od formy, w jakiej obdarowany złożył oświadczenie o przyjęciu darowizny.

Obowiązek podatkowy powstaje:

  • jeśli obdarowany złożył oświadczenie o przyjęciu darowizny w formie aktu notarialnego – z chwilą złożenia tego oświadczenia,
  • jeśli umowa darowizny była zawarta bez zachowania formy aktu notarialnego – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia,
  • jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron – z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ile wynosi podatek od darowizny?

Podatek od darowizny wynosi od 3% do 20%. Kwota podatku dotycząca darowizny zależy od wartości darowizny. Darowizna jest opodatkowana w zależności od tego, do której grupy podatkowej należy jej nabywca.

Podatek od darowizny – grupa podatkowa

Na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn wyróżniamy 3 grupy podatkowe.

W ramach pierwszej grupie podatkowej wyróżnia się tzw. grupę 0. Należą do niej:

  • małżonek,
  • zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki),
  • wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie),
  • rodzeństwo,
  • ojczym,
  • macocha.

W ramach II grupy podatkowej wyróżniamy:

  • zstępnych rodzeństwa
  • rodzeństwo rodziców
  • zstępnych i małżonków pasierbów
  • małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków,
  • małżonków rodzeństwa małżonków
  • małżonków innych zstępnych

W ramach III grupy podatkowej zalicza się:

  • najdalszych członków rodziny
  • osoby niespokrewnione.

Może Cię również zainteresuje: PUE ZUS – co możesz załatwić

Jaka jest wysokość kwoty wolnej od podatku?

W przypadku otrzymania darowizny najważniejsza jest wysokość podatku, jaką należy zapłacić. Ponadto należy również wziąć pod uwagę przynależność osoby obdarowanej do jednej z grup podatkowych. Grupy te ustala się zgodnie z ustawą oraz na podstawie pokrewieństwa, jakie zachodzi pomiędzy darczyńcą, a osobą obdarowaną. Im pokrewieństwo jest bliższe, tym mniejszy będzie podatek do zapłaty.

Darowizna – do jakiej kwoty bez podatku?

Na podstawie poszczególnych grup podatkowych, kwota wolna wynosi:

  • grupa pierwsza – ma prawo do kwoty wolnej od podatku w wysokości 10 434 zł albo do całkowitego zwolnienia, jeżeli darowizna ma inny charakter niż pieniądze, do grupy tej kwalifikują się małżonkowie, dzieci, rodzice, dziadkowie, wnuki, prawnuki, rodzeństwo, zięć, synowa;
  • grupa druga – w tej grupie kwota wolna od podatku to 7 878 zł
  • grupa trzecia – w tej grupie kwota wolna od podatku to 5 308 zł, a należą do niej inni nabywcy, niż wskazani w poprzednich dwóch grupach.

Jeśli nastąpi sytuacja, w której wysokość darowizny przekroczy wysokość kwoty wolnej od podatku wtedy oblicza się nadwyżkę podstawy opodatkowania

Jeżeli dojdzie do sytuacji, gdy darowizna będzie większa, niż kwota wolna od podatku, trzeba obliczyć nadwyżkę podstawy opodatkowania.

podatek-od-darowizny-kwota-wolna-od-podatkuPobierz

Kwota wolna od podatku to kwota, do jakiej darowizna nie jest opodatkowana. W związku z tym jej otrzymania nie trzeba jej również zgłaszać do urzędu skarbowego. Jeśli kwota darowizny przekracza kwotę wolną od podatku wiąże się to z koniecznością powiadomienia fiskusa i zapłaty podatku.

Ważne!

Do kwot wolnych od podatku wlicza się wszystkie darowizny otrzymane od jednego darczyńcy w ciągu 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiła ostatnia darowizna.

Wyższa kwota wolna od podatków -co oznacza dla podatników?

Od 1 lipca 2023 wyższe kwoty wolne oznaczają, że osoby obdarowane nie będą musiały martwić się podatkiem, jeśli otrzymają droższe prezenty (darowizny) lub spadki do określonego limitu. Szczególnie ważne jest to dla darowizn otrzymanych od tej samej osoby w okresie 5 lat. Jeśli wartość darowizn nie przekroczy nowego limitu kwoty wolnej (np. 36.120 zł od osoby z I grupy) w ciągu 5lat:

  • nie będzie obciążona podatkiem,
  • nie będzie konieczności zgłaszania jej organom podatkowym,
  • nie będzie wymagane składanie deklaracji,
  • nie będzie konieczności przelania jej na konto ani wykonania przekazu pocztowego – po prostu można wręczyć gotówkę.

Warto zaznaczyć, że w ciągu 5 lat sumuje się darowizny od jednej osoby. Jeśli suma darowizn w tym okresie przekroczy limit kwoty wolnej, należy złożyć deklarację i uiścić podatek. Wysokość podatku zależy od przynależności podatkowej obdarowanego, czyli do której grupy podatkowej jest zaliczany.

Podatek oblicza się według skali określonej w ustawie o podatku od spadków i darowizn, zaczynając od 3% (dla I grupy), 7% (dla II grupy) lub 12% (dla III grupy). Podatek nalicza się od nadwyżki ponad kwotę wolną. Na przykład, jeśli od 1 lipca kwota wolna dla osoby z I grupy wynosi 36 120 zł, a obdarowany otrzyma 50 000 zł, podatek zostanie obliczony od nadwyżki ponad tę kwotę, czyli od 13 880 zł (50 000 zł – 36 120 zł = 13 880 zł).

Warto zaznaczyć, że nawet jeśli darowizna od najbliższej rodziny przekroczy kwotę wolną, można nadal skorzystać ze zwolnienia z podatku.

Jak zgłosić darowiznę? Zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego.

Aby zgłosić otrzymanie darowizny należy wypełnić specjalny do tego druk SD – Z2. Następnym krokiem jest zgłoszenie do urzędu skarbowego darowizny. Ma to tylko i wyłącznie charakter informacyjny.

Kto nie musi płacić podatku od darowizny?

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn istnieje także możliwość zwolnienia z podatku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (tzw. grupa zero). W poprzednim rozdziale dokładnie omówiliśmy jakie kwoty darowizny zwalniają z zapłaty podatku. Ponadto, by uniknąć opodatkowania, osoby obdarowane są zobowiązane:

  • w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego zgłosić otrzymanie darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego składając formularz SD-Z2,
  • jeśli chodzi o darowiznę pieniężną – udokumentować jej otrzymanie dowodem przekazania środków na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Jeżeli darowizna przekroczy limit 10 434 zł i osoba nie spełni warunków zwolnienia, będzie musiała zapłacić podatek na zasadach i według stawki określonej dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Podatek od darowizny – gdzie płacić?

Wiele osób, które otrzymają darowiznę zadają sobie pytanie: gdzie zapłacić podatek od darowizny? Otóż, w przypadku darowizn otrzymanych od naszych bliskich pierw należy wybrać właściwy urząd skarbowy (który wybieramy na podstawie na naszego miejsca zamieszkania). Pamiętajmy, że podatek należy zapłacić we właściwym terminie, który w wynosi 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi decyzji organu podatkowego.

W przypadku braku terminowej płatności, organ podatkowy ma prawo do nałożenia dodatkowych odsetek karnej za zwłokę lub nawet surowszego wymierzenia kary. Po dokonaniu przelewu, najlepiej jest zachować potwierdzenie oraz wszelkie inne dokumenty związane z podatkiem od darowizny lub spadku jako dowód. Warto pamiętać, że w przypadku niezgody z decyzją organu podatkowego, przysługują nam środki odwoławcze.

Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny?

Obowiązek zgłoszenia darowizny nie obejmuje przypadków, gdy:

  • wartość majątku nabytego w drodze darowizny (bądź spadku) łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty 9637 zł lub
  • nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo
  • oświadczenie woli jednej ze stron zostało złożone w formie aktu notarialnego.

Większość obdarowanych z pierwszej grupy podatkowej można zaliczyć do grupy podatkowej zerowej. Po spełnieniu formalności odnośnie darowizn powyżej kwoty 10 434 zł, zostaną oni całkowicie zwolnieni z opodatkowania.

Zwolnienie z podatku darowizny rodzinnej nie dotyczy darowizn otrzymanych od teściów, zięcia lub synowej. Jeśli przekraczają one 10 434 zł, konieczne jest uiszczenie podatku.

Formularz do zgłoszenia darowizny

Zgłoszenia o otrzymania darowizny należy dokonać na specjalnym formularzu SD-Z2. Zostało to dokładnie sprecyzowane w rozporządzeniu Ministra Finansów z 20 listopada 2015r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.

Jakie są nowe progi podatkowe w podatku od darowizn?

Jeśli wysokość darowizny przekracza kwotę wolną, to od nadwyżki ponad tę kwotę należy zapłacić podatek. Jego wysokość określają specjalne w tym celu skale podatkowe. Różnią się w zależności od tego, do jakiej grupy podatkowej należy podmiot obdarowany i jak wysoka będzie nadwyżka.

Dotychczas progi podatkowe w podatku od darowizn wynosiły 10 278 zł i 20 556 zł. Od 13 października 2022 rozporządzenie zwiększyło kwotę nadwyżek, których przekroczenie powoduje obowiązek zapłaty wyższego podatku do 11 128 zł i 22 256 zł.

Ponadto zwiększone zostały kwoty bazowe podatku, jaki należy zapłacić po przekroczeniu danego progu.

Skontaktuj się z ekspertem!

Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.

Dyrektor Finansowa

Podobne wpisy