Prawo Pracy 28 kwietnia 2023

Urlop macierzyński

Urlop macierzyński jest ważną kwestią dla wszystkich kobiet, które planują dziecko. Ile trwa urlop macierzyński? Komu przysługuje urlop macierzyński? Jaki jest wymiar urlopu oraz jego wysokość? Na te oraz inne pytania znajdziesz odpowiedzi w naszym artykule.

SPIS TREŚCI


Urlop macierzyński

Urlop macierzyński to płatna przerwa aktywności zawodowej. To pierwszy urlop, który przysługuje po narodzinach dziecka, pod jednym warunkiem – należy pozostać w stosunku pracy. Ten rodzaj urlopu jest gwarantowany przepisami prawa i nie można z niego zrezygnować. Nie można się go również zrzec. Urlop ten jest ważnym czasem dla rodziców. Przyznawany jest po urodzeniu dziecka lub w przypadku adopcji dziecka. Jego celem jest zapewnienie ojcu dziecka i matce dziecka, czasu na przystosowanie się do nowej roli i do opieki nad dzieckiem. Urlop macierzyński może trwać od kilku tygodni do nawet kilkunastu miesięcy. Pozwala rodzicom spędzić więcej czasu z ich dzieckiem.


Komu przysługuje urlop macierzyński?

Urlop macierzyński przysługuje matce dziecka, jeżeli w dniu narodzin dziecka była zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego. Dlatego też zasiłek macierzyński można wypłacać osobie zatrudnionej na umowie o pracę, lecz również zleceniobiorcom.

Warunkiem jest posiadanie ubezpieczenia chorobowego. Za czas urlopu macierzyńskiego otrzymuje się zasiłek macierzyński.

Czytaj też: Ulga na dziecko


Ile trwa urlop macierzyński?

Urlop zaczyna się zawsze w dniu narodzin dziecka. Trwa od 20 tygodni do 37 tygodni. Zgodnie z przepisami prawa, każda matka powinna wykorzystać minimum 14 tygodni. Po tym czasie ma możliwość przekazania pozostałych 6 tygodniu ojcu dziecka. Wtedy nazywamy to urlopem tacierzyńskim. Oczywiście nie jest to przymusowe. Co ważne, z urlopu macierzyńskiego nie mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. Jeśli rodzic chce wrócić do pracy, powinien w tym celu poinformować swojego pracodawcę. Chęć powrotu do pracy należy zgłosić przynajmniej 7 dni przed jego planowanym końcem.

Wymiar urlopu macierzyńskiego zależy od liczby narodzonych dzieci przy jednym porodzie i wynosi:

  • 20 tygodni – urodzenie jednego dziecka
  • 31 tygodni – urodzenie dwojga dzieci
  • 33 tygodnie – urodzenie trojga dzieci
  • 35 tygodni – urodzenia czworga dzieci
  • 37 tygodni – urodzenie pięciorga i więcej dzieci.

Od kiedy liczy się urlop macierzyński?

Urlop liczy się od dnia porodu. Jest jednak możliwość, by przyszła mama skorzystała z tego urlopu przed narodzinami dziecka. W tym celu może wykorzystać od 2 do 6 tygodni urlopu przed datą porodu. Po urodzeniu dziecka przysługuje jej już skrócony czasu urlopu macierzyńskiego. Jeśli kobieta wcześniej wykorzystała 2 tygodnie, to właśnie o 2 tygodnie skraca się jej urlop macierzyński.


Czy urlop macierzyński jest płatny?

Podczas przebywania na urlopie, rodzic ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. To ekwiwalent pieniężny wypłacany przez pracodawcę, zleceniodawcę lub ZUS po urodzeniu dziecka.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego zależy od formy zatrudnienia. W przypadku:

  • pracy na etat – należy Ci się zasiłek w wysokości 100% podstawy jego wymiaru. Wylicza się go na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę, jakie pracownica otrzymywała się w ciągu roku przed urodzeniem dziecka. Zasiłek w wysokości 100 % swojego wynagrodzenia można otrzymywać przez cały urlop macierzyński, a na urlopie rodzicielskim zasiłek będzie wynosił 60 % wynagrodzenia. Jeśli zaraz po narodzinach dziecka pracownik złoży wniosek o oba urlopy – zasiłek będzie wynosił 80 % przez cały rok.
  • braku etatu – mamy, które nie są zatrudnione na postawie umowy o pracę, otrzymują świadczenie w wysokości 1000 zł (tzw. kosiniakowe świadczenie rodzinne). Jest przyznawane zatrudnionym na podstawie umowy o dzieło, mamom bezrobotnym oraz studentkom.
  • prowadzenia działalności gospodarczej – wysokość zasiłku uzależniona jest od przeciętnego miesięcznego przychodu, od którego opłacasz składkę zdrowotną.

Jeśli pracownik pracował na etacie krócej niż rok, pod uwagę bierze się dotychczasowy staż pracy.

Jeśli na podstawie obliczeń zasiłek macierzyński będzie mniejszy niż 1 tys. zł – państwo dopłaca resztę, zgodnie z zasadą, z którą każda matka w Polsce powinna otrzymywać przez pierwszy rok życia dziecka minimum 1000 złotych miesięcznie.

Podobają Ci się nasze artykuły? Zatem dołącz do naszego newslettera i bądź zawsze na bieżąco.

Zapisz się do newslettera!

Przeczytaj też: Polski bon turystyczny


Wniosek o urlop macierzyński

Przepisy prawa dokładnie nie precyzują terminu, kiedy należy złożyć wniosek o urlop. Z reguły wiadomo, że przysługuje on kobietom z mocy prawa od dnia porodu. W kodeksie pracy zawarty jest za to termin złożenia wniosku do pracodawcy o urlop rodzicielski. Składa się go 21 od dnia porodu. Jest to niezmiernie ważne w przypadku ustalenia wysokości zasiłku macierzyńskiego. Jeśli pracownica złoży wniosek we w odpowiednim czasie, przez cały czas urlopów otrzyma świadczenie w wysokości 80% podstawy wymiary zasiłku. Jeśli nie zachowa terminu, otrzyma wypłatę w wysokości 100%, a następnie 60%.

Wniosek o urlop składa się na piśmie. Należy dostarczyć go do zakładu pracy. We wniosku powinny zostać zawarte takie informacje jak:

  • data i miejscowość złożenia wniosku
  • imię i nazwisko pracownika
  • dane pracodawcy
  • prośba o udzielenie urlopu
  • imię i nazwisko dziecka
  • data porodu
  • początkowa i końcowa data urlopu
  • podpis pracownika.

Po wykorzystaniu urlopu można skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Trwa on maksymalnie 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. Istnieje możliwość złożenia jednego wniosku na tzw. roczny urlop rodzicielski. 


Kto płaci za urlop macierzyński?

Zasiłek macierzyński wypłacany jest przez ZUS. Pracodawca przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacje o zatrudnionej pracownicy, jej wynagrodzeniu i okresie trwania urlopu macierzyńskiego. 

Ważne!

Jeśli pracodawca na dzień 30 listopada danego roku, zgłosi nie więcej jak 20 pracowników, wtedy płatnikiem zasiłków jest ZUS. Jeśli w zakładzie pracy jest ponad 20 osób, to takie świadczenia są wypłacane przez pracodawcę. ZUS ma 30 dni na wypłatę zasiłku, licząc od dnia złożenia całej dokumentacji do otrzymania pozytywnej decyzji o jego wypłacie. Pracodawca powinien wypłacać świadczenia w dniu ustalonym jako dzień wypłaty wynagrodzenia

Skontaktuj się z ekspertem!

Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.

Specjalista ds.kadr i płac